«Μωρά Ozempic»: Τα αντιδιαβητικά φάρμακα μπορεί να μειώνουν τη δράση των αντισυλληπτικών

Τα φάρμακα απώλειας βάρους όπως το Wegovy (σεμαγλουτίδη) και το Mounjaro (τιρζεπατίδη) έχουν τεράστια επιτυχία, ωστόσο, η αύξηση των λεγόμενων "Ozempic babies”, δηλαδή των ανεπιθύμητων κυήσεων σε γυναίκες που τα λαμβάνουν, έχει θορυβήσει τους επιστήμονες. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο αντίστοιχος ΕΟΦ (MHRA) εξέδωσε προειδοποίηση για τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας που χρησιμοποιούν τα φάρμακα αυτά. Ο λόγος; Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι μπορεί να μειώνουν την αποτελεσματικότητα των αντισυλληπτικών.

Πώς τα φάρμακα GLP-1 μπλοκάρουν την απορρόφηση των χαπιών

Όπως διαβάζουμε στο Science Alert, οι αρμόδιες αρχές κατέγραψαν τουλάχιστον 40 ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες σε γυναίκες που λάμβαναν παράλληλα χάπια αδυνατίσματος και αντισυλληπτικά. Τα φάρμακα αυτά λειτουργούν μιμούμενα τις ορμόνες GLP-1 και GIP, που εκκρίνονται από το έντερο μετά τα γεύματα και καταστέλλουν την όρεξη. Επηρεάζουν περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την πείνα, μειώνοντας την επιθυμία για φαγητό. Επιπλέον, επιβραδύνουν την πέψη, κάτι που φαίνεται να συνδέεται και με την προβληματική απορρόφηση των αντισυλληπτικών.

Αν και η επιστημονική βιβλιογραφία είναι περιορισμένη, φαίνεται πως η καθυστέρηση στην κένωση του στομάχου μειώνει την αποτελεσματικότητα του χαπιού. Έρευνα του 2024 έδειξε ότι η τιρζεπατίδη μείωσε την ποσότητα της εθινυλοιστραδιόλης (συνθετικού οιστρογόνου στα αντισυλληπτικά) στο αίμα κατά 20% και καθυστέρησε την απορρόφησή της κατά 2-4 ώρες. Αυτό σημαίνει ότι η εθινυλοιστραδιόλη δεν προλαβαίνει να φτάσει στα απαιτούμενα επίπεδα για να καταστείλει το αναπαραγωγικό σύστημα και άρα να προλάβει την εγκυμοσύνη.

Η απορρόφηση της εθινυλοιστραδιόλης γίνεται κυρίως στο λεπτό έντερο, επομένως αν η τροφή (και τα φάρμακα) παραμένουν περισσότερη ώρα στο στομάχι, η απορρόφηση καθυστερεί και μειώνεται. Ενδιαφέρον είναι πως η σεμαγλουτίδη είχε μικρότερη επίδραση στην απορρόφηση. Ωστόσο, φαίνεται ότι η τιρζεπατίδη προκαλεί παρατεταμένες διαταραχές στην πέψη, κάτι που ενδέχεται να εξηγεί τις διαφορές αυτές.

Γιατί η τιρζεπατίδη έχει πιο έντονη επίδραση από τη σεμαγλουτίδη

Ένας άλλος λόγος για τον οποίο τα χάπια αδυνατίσματος μπορεί να «ακυρώνουν» τα αντισυλληπτικά είναι οι παρενέργειες τους. Έως και το 12% των χρηστών παρουσιάζουν εμετούς και το 23% διάρροια, κυρίως με την τιρζεπατίδη. Αυτές οι καταστάσεις επηρεάζουν την απορρόφηση όλων των φαρμάκων που λαμβάνονται από το στόμα – περιλαμβανομένων των αντισυλληπτικών. Αν το χάπι αποβληθεί μέσω εμετού ή διαρροιών πριν προλάβει να απορροφηθεί, η αντισυλληπτική του δράση μειώνεται σημαντικά.

Η οδηγία προς τις γυναίκες που παίρνουν αντισυλληπτικά είναι ξεκάθαρη: αν παρουσιαστεί εμετός ή διάρροια μέσα σε λίγες ώρες από τη λήψη του χαπιού, πρέπει να χρησιμοποιήσουν εφεδρική αντισύλληψη (π.χ. προφυλακτικό) για να αποφευχθεί ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Ακόμη και χωρίς γαστρεντερικά συμπτώματα όμως, η πιθανότητα μειωμένης απορρόφησης παραμένει.

Ποιες μορφές αντισύλληψης είναι ασφαλείς με φάρμακα απώλειας βάρους

Επιπλέον, η απώλεια βάρους από μόνη της αυξάνει τη γονιμότητα. Αντιθέτως, η παχυσαρκία συχνά συνδέεται με προβλήματα σύλληψης και μπορεί να επιδεινώσει παθήσεις όπως το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS). Όταν λοιπόν μια γυναίκα χάσει κιλά χάρη στα φάρμακα αυτά, η πιθανότητα να μείνει έγκυος – ακόμη και με αντισυλληπτικά – αυξάνεται φυσικά.

Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, οι γιατροί συστήνουν στις γυναίκες που ξεκινούν αγωγή με σεμαγλουτίδη ή τιρζεπατίδη να χρησιμοποιούν διπλή αντισύλληψη για τις πρώτες τέσσερις εβδομάδες, όταν οι παρενέργειες είναι πιο έντονες. Και φυσικά, αν κάποια μείνει έγκυος ενώ λαμβάνει τέτοια φάρμακα, πρέπει άμεσα να συμβουλευτεί τον γιατρό της, καθώς δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για την ασφάλειά τους κατά την κύηση.